U prethodnom tekstu, “Ukrajina: uzroci političke krize i mogući pokretači ruske vojne intervencije” utvrdili smo prisustvo niza okolnosti koje mogu biti od značaja za pokretanje ruske vojne intervencije u Ukrajini. Istovremeno, objašnjeni su i stvarni razlozi za najnovije pogoršanje ukrajinsko-ruskog konflikta nakon nekoliko godina relativnog mira između zavađenih strana. Sve češće pominjanje prijema Ukrajine u NATO pakt i unilateralno istupanje SAD iz Sporazuma o kontroli balističkih i krstarećih raketa srednjeg dometa, koje je u Moskvi stvorilo sumnju u pogledu namera Vašingtona da na teritoriji Ukrajine, u neposrednoj blizini Rusije, instalira protivraketni štit pa čak i ofanzivne rakete srednjeg dometa, navelo je Rusiju na preduzimanje znatno odlučnijih koraka. Kako bi mogao izgledati dalji razvoj događaja?

1. SPORAZUM KIJEVA I MOSKVE

Početak rešavanja krize kome se nadaju svi dobronamerni ljudi. Ovakav razvoj događaja je moguć kako pre nego što vojna intervencija započne, tako i u svakom trenutku nakon njenog početka. Situacija i odnos snaga su takvi da će Kijev morati da prihvati mnogo više obaveza od Moskve. Šta će sve Moskva postaviti kao svoje zahteve u toku pregovora nije lako predvideti, ali neki zahtevi su izvesni:

1.1. Zahtevi koji se tiču očuvanja regionalnog balansa snaga

Kijev će morati da se obaveže da na teritoriji Ukrajine neće biti odbrambenog protivraketnog štita, niti ofanzivnih balističkih i krstarećih raketa NATO pakta. Ovo je od najvećeg interesa za Moskvu, na neki način, uslov svih uslova.

Ovaj, najvažniji, uslov najverovatnije neće biti i jedini kada se radi o očuvanju regionalnog balansa snaga između NATO pakta i Rusije. Realno je očekivati da Moskva insistira na obavezivanju Kijeva da neće podnositi zahtev za članstvo u NATO, kao i na tome da Kijev svoju teritoriju ubuduće više ne ustupa za izvođenje obaveštajnih i izviđačkih aktivnosti prema ruskim oružanim snagama. Moguće je da će Moskva tražiti i potpisivanje odvojenih sporazuma o kontroli naoružanja ukrajinske armije kojima bi se ograničio broj borbenih bespilotnih letelica i raketa dužih dometa koje Ukrajina namerava da proizvodi u svojim fabrikama.

1.2. Zahtevi koji se tiču okončanja oružanog sukoba i političkog konflikta u regionu Donbasa

Moskva će, sasvim sigurno, insistirati na čvrstom obavezivanju Kijeva da neće pokušati da krizu u Donbasu rešava oružanim putem, odnosno vojnom intervencijom.

Ostali zahtevi u vezi sa regionom Donbasa će, u suštini, biti implementacija drugog Minskog protokola koji su Ukrajina i Rusija potpisale 12. februara 2015. godine (Minsk II). Neke od najvažnijih stavki tog sporazuma su: stvaranje zone razdvajanja za sukobljene strane i to: u širini od 50 km za artiljerijska oruđa 100 mm ili većih kalibara, 70 km za višecevne raketne bacače i 140 km za višecevne raketne bacače većeg dometa i balističke rakete kratkog dometa kao što su Tornado-S, Uragan, Smerč i Točka. Zatim, amnestija za pripadnike oružanih snaga pobunjenih regiona, postepena reintegracija regiona u ekonomski i društveni sistem, početak pregovora o obliku političke autonomije za regione i izborima za lokalne organe vlasti itd.

1.3. Zahtev koji se tiče snabdevanja vodom poluostrva Krim

Nakon zauzimanja i aneksije poluostrva Krim od strane Rusije, ukrajinske vlasti su gotovo u potpunosti prekinule dotok vode u Severni krimski kanal, veštački građen kanal, kojim se Hersonska oblast i poluostrvo Krim snabdevaju vodom za potrebe stanovništva i navodnjavanja obradivih površina. Jedan od zahteva Rusije će, gotovo sigurno, biti i rešavanje tog problema, odnosno povećavanje dotoka vode i normalizacija snabdevanja Krima vodom.

1.4. Prepreka mirnom rešavanju krize

Postojanje faktičke mogućnosti ukrajinskih vlasti da započnu pregovore sa Moskvom i prihvate uslove koji bi, zapravo, najveću štetu naneli ne Ukrajini, već interesima SAD i NATO pakta, sigurno je najveća prepreka mirnom rešenju krize. Računajući na Ukrajinu kao buduću članicu NATO pakta, na čijoj teritoriji će se nalaziti NATO odbrambeni protivraketni štit, ili ofanzivne rakete srednjeg dometa, Vašington takav razvoj događaja, sasvim sigurno, ne namerava tako lako da dozvoli.

Ukrajina je od 2014. godine pod suštinskom kontrolom SAD. Ukrajinska armija i specijalne službe su pod kontrolom američke vojske i specijalnih službi. Kada je početkom godine ukrajinski predsednik, Zelenski, izjavio da je spreman da učini sve kako bi oružani sukob bio izbegnut, u roku od nekoliko dana u Kijevu se obreo Vašingtonu najlojalniji politički igrač u Ukrajini, bivši predsednik Ukrajine, Porošenko, koga su SAD 2014. godine, maestralno izvedenom specijalnom operacijom, dovele na vlast ispred nosa uspavanih ruskih službi, svrgnuvši legalno izabranog šefa države, Janukoviča. Po sletanju na kijevski aerodrom Porošenko je izjavio da je došao da odbrani Ukrajinu od ruske agresije (!?). Porošenko je boravio u Poljskoj van dometa ukrajinskih vlasti koje protiv njega vode krivični postupak zbog finansijskih pronevera. Njegov dolazak i momentalni politički angažman bilo je malo američko podsećanje predsednika Zelenskog šta bi moglo da mu se dogodi ukoliko bi pokušao da bude kooperativan u odnosu na Moskvu u meri koja prevazilazi američke instrukcije.

2. MASIVNA INVAZIJA RUSKE ARMIJE – OKUPACIJA UKRAJINE

Ovo je najgori mogući razvoj događaja koji bi prouzrokovao najveće ljudske žrtve i materijalna razaranja. Masivna invazija ruske armije bi imala za cilj uništenje kompletnog odbrambenog sistema Ukrajine, okupaciju ukrajinske teritorije i dovođenje na vlast ljudi koji bi bili u potpunosti lojalni Moskvi.

Vojna operacija bi započela po manje-više ustaljenim načelima savremenog ratovanja – snažnim dejstvima sistema za elektronsko ratovanje koji bi “zaslepeli” ukrajinske radare i PVO sisteme i ometali radio-komunikaciju različitih komandi ukrajinske armije. Ubrzo bi usledili udari sa distance Iskander-M sistemima balističkih raketa po strateškim ciljevima – radarima, PVO sistemima, vojnim aerodromima, skloništima za borbene avione, komandnim centrima i najvažnijim telekomunikacionim čvorištima. U napade na navedene ciljeve ubrzo bi se uključila i ruska bombarderska avijacija.

Nakon “ućutkivanja” ukrajinskog ratnog vazduhoplovstva i protivvazdušne odbrane i uspostavljanja dominacije u ukrajinskom vazdušnom prostoru, prešlo bi se na drugu fazu vojne kampanje – masovna gađanja važnih ciljeva u operativnoj dubini protivnika – skladišta naoružanja i goriva, ključnih drumskih saobraćajnica, mostova, železničkih čvorišta i niza drugih ciljeva koji mogu služiti ukrajinskim oružanim snagama. Cilj ove faze je onemogućavanje dopremanja dodatnih snaga i materijalnog snabdevanja ukrajinskim jedinicama na frontu.

Istovremeno sa prvim napadima na strateške ciljeve, u nameri da se neprijatelju ne dozvoli ni najmanja taktička prednost, započela bi i vatrena priprema za pokret ruskih oklopno-mehanizovanih jedinica ka prvim linijama neprijateljske odbrane. Ruska armija je poznata po oslanjanju na artiljerijska sredstva i artiljerijsko-raketne sisteme i velikom broju vrlo moćnih višecevnih raketnih bacača. Ukrajinske trupe bi bile izložene razornom dejstvu višecevnih raketnih bacača Smerč i Uragan. Otkrivanje ciljeva i navođenje vatre se vrlo precizno vrši putem izviđačkih bespilotnih letelica i GPS/GLONASS navigacionih sistema, ali, u slučaju potrebe, uvek je moguće vršiti i takozvana tepih-raketiranja, odnosno dejstva po velikoj površini teritorije na kojoj se nalaze neprijateljski položaji.

U sledećoj fazi započinje munjeviti pokret oklopno-mehanizovanih jedinica – tenkovskih i pešadijskih taktičkih bataljonskih grupa. Ove relativno male i vrlo pokretljive manevarske jedinice, osim što imaju svoju sopstvenu artiljerijsko-raketnu podršku, štite i frontovska bombarderska avijacija – jurišni avioni namenjeni dejstvovanju po manjim, tačkastim ciljevima na zemlji, kao i jurišna helikopterska avijacija, koja poseduje različita navođena i nenavođena sredstva za uništavanje oklopnih vozila, utvrđenih ciljeva i neprijateljske žive sile.

U ovom trenutku dolazi do kontakta i prvih sukoba oklopno-mehanizovanih jedinica sa ukrajinskom odbranom. Procene su da bi protivoklopna sredstva Džavelin i NLAW, koje su SAD i Velika Britanija dostavile ukrajinskoj armiji, mogla naneti određene gubitke ruskim oklopnim jedinicama, ali je realno pretpostaviti i da bi značajan deo tih sredstava bio neutralisan dejstvom ruske artiljerije, bombarderske avijacije i jurišnih helikoptera još pre dodira sa ruskim trupama.

U isto vreme nastavlja se sa raketnim i napadima bombarderske avijacije na ciljeve u operativnoj dubini protivnika. To su sada, sve češće, kolone vozila kojima protivnik nastoji da dopremi dodatne snage i materijalna sredstva na linije svoje iscrpljene odbrane.

Procene američkog združenog generalštaba su da bi ukrajinska armija mogla da pruža aktivnu odbranu najviše do 72 časa. Nakon toga bi sve linije odbrane bile probijene, a ukrajinske trupe u okruženju i prinuđene da stacionarno brane položaje na kojima su se zatekle, ili da se predaju i, na taj način, izbegnu totalno uništenje. Komunikacija između komandi i trupa, praktično, ne bi postojala, linije snabdevanja bi bile presečene, a jedinice na terenu bez operativnih komandi i zaliha, prepuštene same sebi na bojištu.

U poslednjoj fazi sukoba, jedinice ruske armije bi već bile u manjim gradovima, najverovatnije bez ozbiljnijeg otpora, a Kijev u potpunom okruženju. Rusko vazduhoplovstvo i artiljerijsko-raketne jedinice bi započeli sve intenzivnije gađanje ciljeva u samom gradu, a oklopno-mehanizovane jedinice bi se pregrupisavale i pripremale za ulazak u grad. Ukoliko ne bi došlo do bezuslovne kapitulacije i prestanka pružanja otpora, broj ljudskih žrtava i razmere materijalnog uništavanja bi bili nezamislivi.

Naravno, i ruske trupe bi bile suočene sa vrlo složenom i teškom vojnom operacijom koju ne bi bilo moguće izvesti bez većih gubitaka. Ukrajina poseduje respektabilnu armiju koja se već osam godina reorganizuje i obučava za scenario koji je naveden. Vojna pomoć koju je ukrajinska vojska dobila od SAD i nekih drugih članica NATO, iako je stigla vrlo kasno, nije zanemarljiva i može naneti određene gubitke ruskim snagama. Ulazak u naseljena mesta, posebno veće gradove, za ruske snage bi bio najteži i najriskantniji zadatak. Protivoklopni sistemi Džavelin i NLAW, kao i laki protivavionski raketni sistem Stinger, koje su ukrajinskoj armiji isporučile SAD i Velika Britanija, najveću opasnost bi predstavljali upravo u naseljenim mestima gde ih je vrlo lako kriti u dubini objekata i na njihovim krovovima.

Ruska masivna invazija je, svakako, najgori mogući razvoj događaja kome se Vašington, London i NATO možda i nadaju, posebno ako se stvari ne budu odvijale povoljno po rusku armiju. Krah invazije i pre postizanja planiranih ciljeva, ili, u slučaju uspeha, nesposobnost efikasne kontrole okupirane teritorije, pojava pokreta otpora, represalije nad civilnim stanovništvom koje se protivi okupaciji ili aktivno podržava pokret otpora i enormni troškovi takve vojne kampanje, koji se dugoročno odražavaju na životni standard ruskih građana, upravo su ona slika Putinove Rusije koju zapadne političke elite godinama stvaraju kod svog javnog mnjenja. Srljanje ruske armije u masivnu invaziju, sa velikim gubicima i stradanjima civila, bez ideje i mogućnosti da se izvuče iz takve situacije, dovelo bi do pada ugleda predsednika Putina u Rusiji, a samim tim i do krize celokupnog ruskog političkog i društvenog sistema.

Takav razvoj događaja trajno bi uništio ionako loše odnose između dve države, čineći od njih krvne neprijatelje decenijama, ako ne i vekovima. To predsednik Putin i rusko političko i vojno rukovodstvo, naravno, znaju, tako da se može reći da je ovakav razvoj događaja malo verovatan, ako ne i nemoguć.

Moskvi, sasvim sigurno, nije u interesu trajno pogoršavanje odnosa sa ukrajinskim narodom. Ruska propaganda nastoji da ubedi ukrajinsko javno mnjenje da je problem u vladi u Kijevu, a ne u odnosima dva naroda. U tom smislu, u slučaju da Moskva bude prinuđena da preduzme oružanu intervenciju, najverovatnije će se ograniti na neutralisanje najopasnijih vojnih ciljeva udarima sa distance i sa minimalno neophodnim posledicama, bez ulaska u veća naseljena mesta i dovođenja u opasnost života svojih vojnika i velikog broja civila.

3. INTERVENCIJA SA OGRANIČENIM VOJNIM I POLITIČKIM CILJEVIMA

Neki oblik ograničene intervencije ruske vojske kojom bi bio pojačan pritisak na Kijev u cilju postizanja dugoročnog političkog sporazuma znatno je verovatniji razvoj događaja od masivne invazije koja bi imala zacilj okupaciju cele teritorije Ukrajine o kojoj mesecima govore zapadni mediji. Ovakva vojna intervencija bi, istovremeno, predstavljala i izgovor ukrajinskog rukovodstva pred delom javnog mnjenja koje bi, eventualno, bilo raspoloženo za oružani sukob zašto se mora ući u političke pregovore.

Sam početak vojne operacije odvijao bi se na već opisani način, udarima sa distance i sa velikih visina po radarima i raketnim sistemima PVO, vojnim avio bazama, komandnim bunkerima, telekomunikacionim centrima i drugim strateški značajnim ciljevima. Nanošenje velike štete napadima sa distance i jasno stavljanje do znanja protivniku, političkom rukovodstvu i građanima da ne postoji način za suprotstavljanje takvim dejstvima, zapravo je najefikasniji način za izbegavanje većeg broja žrtava na obe strane.

Razlika u odnosu na masivnu vojnu invaziju bi bila u veličini teritorije koju bi pod svoju kontrolu stavile ruske trupe. Teško je reći kolika bi to teritorija bila jer to u velikoj meri zavisi i od faktičkih okolnosti na terenu, ali je izvesno da ruske trupe ne bi ulazile u Kijev i druga veća naseljena mesta.

Zapadni mediji su mesecima objavljivali vojno-političke analize sa različitim pretpostavkama o tome šta bi mogao biti cilj ruske vojne intervencije. Najveći deo toga je, zapravo, dolazio od strane američkih i britanskih vojnih planera i analitičara. Pogledajmo koje varijante ograničenih vojnih intervencija su navođene proteklih meseci:

3.1. Stvaranje zone razdvajanja na teritoriji istočne Ukrajine

Vojna operacija koja bi na teritoriji Ukrajine omogućila stvaranje zone razdvajanja (tzv. bafer zone) između NATO snaga i teritorije Rusije po svom obimu bi bila između masivne vojne invazije i okupacije Ukrajine i ograničene vojne intervencije i podrazumevala bi okupaciju cele istočne Ukrajine do reke Dnjepar. To bi bila velika i složena vojna operacija jer se u tom delu Ukrajine nalazi i glavnina ukrajinskih vojnih snaga kao i nekoliko velikih gradova pod kontrolom ukrajinskih vlasti – Kijev, Harkov, Dnjepar, Poltava, Mariupolj i dr. Iako bi ovakva vojna operacija bila manjeg obima od masivne vojne invazije sa ciljem okupacije cele Ukrajine, ona ne bi bila ništa manje složena i riskantna.

Zona razdvajanja, odnosno bafer zona je važan činilac ruske vojne doktrine još iz vremena Sovjetskog Saveza. U vreme postojanja Varšavskog pakta ulogu zone razdvajanja su imale Bugarska, Rumunija, Mađarska, Čehoslovačka, Istočna Nemačka i Poljska. Ova zona je bila važna zaštita pre svega Moskve i vojnih instalacija namenjenih njenoj odbrani. U slučaju prodora kopnenih snaga NATO pakta, bafer zona, kroz koju bi te snage najpre morale da se probiju, davala je određeno vreme sovjetskoj armiji, u velikoj meri sačinjenoj od rezervnog sastava, da izvrši mobilizaciju i pripremu odbrane.

Nakon raspada SSSR i širenja NATO pakta, ulogu smanjene bafer zone preuzele su Ukrajina, Belorusija, Litvanija, Letonija i Estonija. Tri pribaltičke države su primljene u NATO 2004. godine. Ukoliko bi i Ukrajina postala član NATO, nestalo bi čak i ono malo što postoji od te bafer zone.

Zbog toga postoji ideja da Rusija želi da istočni deo Ukrajine (misli se na deo istočno od reke Dnjepar) pretvori u novu mini-zonu razdvajanja, odnosno da želi da prinudi ukrajinsko rukovodstvo da u istočnom delu zemlje ne dozvoli prisustvo bilo kakavih NATO instalacija, odnosno NATO aktivnosti. Drugi, pak, smatraju da su političke ambicije Moskve mnogo veće i da će ona to tražiti u odnosu na celokupnu teritoriju Ukrajine.

Svi razlozi koji govore zašto se Rusija neće odlučiti na masivnu invaziju i okupaciju Ukrajine, stoje i ovde.

3.2. Odbacivanje ukrajinskih snaga dalje od samoproglašenih narodnih republika u Donbasu

Region Donbasa je već bio poprište okršaja ruske armije i ukrajinskih snaga tokom 2014. i 2015. godine. Bezbednost ruske nacionalne manjine u ovom regionu i geostrateški značaj dela Donbasa koji je pod kontrolom proruskih snaga, Moskvu čine ekstremno osetljivom na svako narušavanje primirja ili nagoveštaj Kijeva da bi mogao da pokuša da okonča pobunu vojnom akcijom.

U slučaju vojne intervencije u ovom delu Ukrajine, ruska armija bi nastojala da potisne ukrajinske snage dalje od Luganske Narodne Republike i Donjecke Narodne Republike, a možda čak i iz celog regiona Donbasa. Ukoliko bi ukrajinska armija odbila da se povuče sa pozicija na kojima se sada nalazi, bila bi suočena sa uništenjem, s obzirom na brojnost ruskih trupa i činjenicu da se u Donbasu nalazi i oko 20 000 proruskih boraca sa, sada već ozbiljnim, ratnim iskustvom. U širem regionu Donbasa se nalazi oko 50% efektiva ukrajinske armije pa bi se, zapravo, radilo o oružanom sukobu većih razmera.

Postoji mišljenje nekih vojnih stručnjaka i geostratega da bi operacija odbacivanja ukrajinskih snaga dalje od pozicija na kojima se sada nalaze u Donbasu zahtevala i opsadu, odnosno blokadu Mariupolja, grada od oko 500 000 stanovnika na severnoj obali Azovskog mora.

3.3. Opsada Kijeva

Opsada glavnog grada Ukrajine ne bi bila izvedena kao samostalna vojna operacija, već bi se radilo o vrlo složenom vojnom poduhvatu koji bi bio deo plana za okupaciju Ukrajine, stvaranje zone razdvajanja na teritoriji istočne Ukrajine ili kao pomoćna operacija u cilju realizacije bilo kog drugog vojnog, odnosno političkog plana Moskve.

Opsada i blokada Kijeva dovela bi do pojačavanja psihološkog pritiska na ukrajinsko rukovodstvo da sedne za pregovarački sto, ili, ukoliko komanda ruske armije proceni da je to neophodno, radi presecanja linija snabdevanja ukrajinskih snaga u Donbasu i drugim delovima zemlje.

Interesantno je da je britanska obaveštajna služba, MI-6, nedavno objavila da je opsada Kijeva možda i najvažniji cilj ruske vojne intervencije jer je krajnji cilj Moskve stvaranje opšta panike u zarobljenom gradu, sukob između zavađenih političkih frakcija, aktiviranje pro-ruskih političkih snaga i oružanih grupa, svrgavanje postojeće i postavljanje nove vlasti koja bi bila znatno kooperativnija u odnosu na geopolitičke interese i zahteve Moskve.

Ruska armija se dugo priprema za izvođenje ove vojne operacije. U ovom trenutku se u Belorusiji nalazi oko 30 000 ruskih vojnika (tridesetak bataljonskih taktičkih grupa) koje zajedno sa beloruskom armijom izvode najveće vojne manevre još od pada Berlinskog zida. Zvanično, svrha manevara je uvežbavanje odbrane beloruske teritorije u slučaju agresije na tu državu, ali je jasno da se ruske i beloruske trupe vrlo brzo mogu naći na ukrajinskoj teritoriji i započeti okruživanje Kijeva, koji se od beloruske granice nalazi na manje od 150 km. U opsadi Kijeva bi učestvovale i značajne ruske snage koje su smeštene u blizini tromeđe Belorusije, Rusije i Ukrajine, u bazama u Klinciju, Klimovu i Kursku.

Sve ruske snage koje se nalaze u Belorusiji ne bi bile angažovane za operaciju u Ukrajini. Deo tih snaga se već sada nalazi bliže granicama Belorusije sa Litvanijom i Poljskom sa zadatkom da, u slučaju potrebe, pokrenu vojnu ekspediciju ka Kaljiningradskoj oblasti. Ova oblast je ruska polueksklava na obali Baltičkog mora, koja se graniči sa Poljskom i Litvanijom, članicama NATO pakta. U Kaljiningradskoj oblasti je stalno stacionirano oko 25 000 ruskih vojnika, ali, u slučaju potrebe, dodatne snage ruske armije bi krenule u pomoć, najverovatnije preko teritorije severoistočne Poljske.

3.4. Vojna operacija u Hersonskoj oblasti

Hersonska oblast se nalazi severno od poluostrva Krim koje je ruska armija munjevito zauzela 2014. godine nakon prevrata u Kijevu. Na Krimu se trenutno nalazi oko 20 000 ruskih vojnika. Deo tih snaga bi mogao da pređe u Hersonsku oblast sa zadatkom da deblokira snabdevanje Krima vodom. Ovo je prilično realističan scenario. Sama operacija bi za postojeće ruske snage bila relativno jednostavna, a na taj način bi barem privremeno bilo rešeno snabdevanje Krima vodom.

3.5. Odsecanje Ukrajine od pristupa Azovskom moru

Postoje mišljenja da bi vojna operacija ruskih snaga na Krimu imala i mnogo veći značaj od deblokade Severnog krimskog kanala putem koga se Krim snabdeva vodom. Prema tom mišljenju deo ruskih snaga na Krimu bi bio upućen ka Melitopolju, gradu koji se nalazi između Krima i Mariupolja. Ova akcija bi, zapravo, bila deo operacije blokiranja, a možda čak i zauzimanja Mariupolja koje bi zajednički izvodile ruske snage koje dolaze iz pravca Donjecke oblasti, jedinice sa Krima i pomorske snage koje se nalaze u Azovskom moru.

3.6. Odsecanje Ukrajine od pristupa Crnom moru

Zapadnim ekspertima i analitičarima poslednjih meseci nije manjkalo ideja o tome šta bi Moskva sve mogla da preduzme i zauzme pa tako postoji i ideja da zauzimanje Hersonske oblasti i Mariupolja i onemogućavanje Ukrajine da pristupi Azovskom moru nije jedini cilj Moskve, već da bi ona otišla korak dalje i potpuno odsekla pristup Kijeva i Crnom moru. Za tako nešto je neophodno izvršiti blokadu Odese, najveće ukrajinske luke i trećeg po veličini grada u Ukrajini.

Okosnicu operacije blokiranja Odese bi činila ruska Crnomorska flota koja nikada nije bila brojnija jer joj je prethodnih nedelja pridodat veći broj brodova iz sastava drugih ruskih flota. Osnovni zadaci Crnomorske flote u toku ove operacije bi bili onesposobljavanje ukrajinskih pomorskih snaga i izvršavanje desanta na pogodnoj lokaciji u blizini Odese. U operaciji bi učestvovale i jedinice sa Krima koje bi po okončanju zadatka u Hersonskoj oblasti kopnenim putem nastavile napredovanje ka Odesi.

Ne treba smetnuti sa uma da se u blizini nalazi i Transdnjistrija, pobunjeni deo Moldavije, na čijoj teritoriji je, uz podršku Rusije, proglašena Pridnjestrovska Moldavska Republika. U Transdnjistriji je stalno stacionirano oko 1500 ruskih vojnika koji bi mogli da doprinesu efikasnijem izvođenju operacije blokiranja Odese.

4. ZAKLJUČNA RAZMATRANJA

Od svega što je pobrojano politički sporazum je ne samo ono čemu se nadaju svi dobronamerni ljudi, već i najverovatniji ishod postojeće krize.

Kada je u pitanju oružani sukob, na žalost, mora se konstatovati da su brojne okolnosti koje i inače predstavljaju najčešće pokretače ruskih vojnih intervencija u prethodnom periodu, prisutne i da verovatnoća za izbijanje sukoba nije mala, kako u ovom trenutku, tako i u budućem periodu, što će u najvećoj meri zavisiti od toka, eventualnih, pregovora i spremnosti Kijeva da prihvati ruski uslov svih uslova, a to je da se regionalni balans snaga između NATO pakta i Rusije očuva na taj način što će se Kijev obavezati da neće tražiti članstvo u NATO paktu i neće dozvoliti NATO instalacije na svojoj teritoriji. Sva druga pitanja (rešenje krize u Donbasu i problem snabdevanja Krima vodom) u ovom trenutku su sporedna i lakša za rešavanje.

Ponašanje SAD i NATO i njihovi stvarni interesi u Ukrajini su faktor od prvorazrednog značaja, s obzirom na to da odlučujuće kontrolišu proces odlučivanja u Kijevu.

Čini se da za Kijev najveći razlog za zabrinutost predstavljaju ruski udari sa distance balističkim raketama Iskander-M i Kalibar, kao i novim ruskim pametnim naoružanjem – balističkom raketom Kindžal i krstarećom raketom Cirkon. Za ova ubojna sredstva ukrajinska armija, praktično, nema odbranu, a udarima sa velikih visina od strane strateške bombarderske avijacije jedva da bi mogla da se suprotstavi. Tu su i nove ruske borbene bespilotne letelice Suhoj S-70 i Kronštat Orion koje čekaju da budu isprobane u realnim borbenim uslovima.  

Što se odgovora na pitanja koji bi obim vojne intervencije mogao biti i kada bi ona mogla započeti tiče, čini se da je verovatnoća ograničene vojne operacije u Donbasu i Hersonskoj oblasti, praćena istovremeno snažnim dejstvima po odabranim vojnim ciljevima strateškog značaja najverovatnija. Katastrofične varijante okupacije celokupne Ukrajine, uličnih borbi u Kijevu i drugim ukrajinskim gradovima, po mišljenju autora ovog teksta, skoro da nisu moguće.

Zaista je teško predvideti kada bi moglo doći do početka vojne intervencije, ako bi, na žalost, takva odluka bila doneta u Moskvi. Rani jutarnji časovi u utorak, 15. februara, ili sredu, 16. februara, od strane američkih obaveštajnih službi su navedeni kao moguće vreme. Takođe, to bi moglo biti i odmah po završetku zimskih olimpijskih igara u Kini, u jutarnjim časovima 21. februara. Određeni rizik za započinjanje vojne operacije će postojati i u budućem periodu, tokom narednih nedelja i meseci.

Neki vojni stručnjaci i analitičari smatraju da ruskim jedinicama ne odgovara blato, odnosno mekano tlo, i zbog toga čekaju niže temperature i smrzavanje zemljišta, ali, čini se, zaboravljaju da proleće u ovom delu sveta može biti izuzetno kišovito, kao i jesen, pa kad se sve uzme u obzir, perioda čvrstog tla i nema mnogo (jul-septembar i tokom ledenih zima). Ne treba smetnuti sa uma da periodi u toku godine kada buja vegetacija, takođe, nisu pogodni za ofanzivne vojne operacije jer se protivnik lakše krije, postavlja lažne mete itd.

Moskva, treba i to napomenuti, sve vreme demantuje da planira bilo kakvu invaziju na Ukrajinu.

U trenutku dovršavanja ovog teksta stiže vest da predsednik Ukrajine, Zelenski, traži sastanak sa predsednikom Putinom u narednih 48 časova. Bolja vest nije mogla da stigne. Biće interesantno videti kako ti pregovori teku, koje uslove će postaviti ruska strana i kakve će garancije za poštovanje dogovorenog dobiti. Do deeskalacije i odlaska ruskih trupa sa granica neće doći tako brzo. Deo sadašnjih trupa će sigurno ostati na svojim pozicijama duže vreme. Moskva će, sigurno, tražiti različite načine da ostvari znatno veći uticaj na Kijev kako bi obezbedila ne samo postizanje sporazuma, nego i njegovu primenu u budućnosti.

PIŠE: SRĐAN KOPRIVICA

Kriza u Ukrajini: mogući razvoj događaja by Srđan Koprivica is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License.